Lawendowe wspomnienie

Czasem podróżowanie pozostawia po sobie zmysłowy ślad. Są nim  smaki, zapachy, jakieś dźwięki...Prowansja, po której w ubiegłym roku podróżowaliśmy ponad dwa tygodnie ma niebywale szeroką gamę atrakcji do zaoferowania. Wielbiciele zabytków, sztuki, dobrej kuchni, imprez kulturalnych znajdą tam zawsze coś dla siebie. Dla mnie Prowansja ma kolor i zapach lawendy... Natura jest tam źródłem piękna i ją podziwiam najbardziej. Piotr zawiózł mnie do miejsc,  które do dziś mam w pamięci.

Pola lawendowe wyglądają bardzo różnorodnie. Kolor lawendy zależy od pory dnia, koloru gleby, nachylenia terenu, kąta padania światła i ułożenia pasów kwiatów.

  

Barwy bywają niebieskie

zimno lub ciepło-fioletowe

  
czasem nieco blade, wręcz sine.

Krzewy uprawianego lawandynu są bujne lub rzadkie ... młode dopiero rozrastające się lub gęste wieloletnie...

 Jedno je łączy, prawie wiecznie falują poruszane wiatrem. 

Prawdziwą lawendę spotkałam dopiero w kanionie rzeki Verdon. Tam wśród sucholubnych krzewinek, dziko rosnąca wyraźnie królowała kolorem i zapachem.

 

 Jeśli wybierzecie się kiedyś do Prowansji z zamiarem zobaczenia lawendowych upraw zróbcie to najdalej do 20 lipca i koniecznie odwiedźcie  rejony Valensole, tam znajdziecie najpiękniejsze obiekty do oglądania :) W przewodnikach jest zwykle napisane, że żniwa lawendowe są w sierpniu ale lawendę koszą już w połowie lipca. Wtedy to właśnie pozostają tylko zielone pasy, które też mają swój urok :) 

Prowansja jest największym na świecie lawendowym rejonem produkcyjnym. Podobno uprawia się tu 80% całych zasobów światowych. Jednak lawenda to ok. 25 proc. upraw, pozostałe 75 proc. to lawandyna. Jest ona krzyżówką dużo łatwiejszą w uprawie. Lawendę stosuje się głównie w przemyśle perfumeryjnym. W kosmetyce stosuje się lawandynę, jej esencja jest gorszej jakości i wytwarza się ją z mniejszej ilości roślin. Francja produkuje jedynie 91 ton olejku lawendowego rocznie i aż 1005 ton lawandynowego.

Tuż przed I wojną światową przemysł perfumeryjny i rząd francuski widziały w produkcji lawendy środek na rozwój rejonów zaniedbanych ekonomicznie. Nakazywano wtedy usuwanie sadów migdałowych i rozpoczynanie upraw lawendy. 

Prawdopodobnie to Rzymianie używali jako pierwsi nazwy lawenda, która mogło pochodzić od łacińskiego czasownika "lavare-myć" lub od słowa "livendulo" co oznacza "sine lub niebieskawe". Kiedy grobowiec Tutanchamona został otwarty, znaleziono w nim zbiorniczki z lawendową substancją, które używane były wyłącznie przez rodzinę królewską i kapłanów do celów leczniczych, kosmetycznych i do balsamowania. Lawenda była znana zatem już w starożytnym Egipcie.

O wykorzystaniu aromatów lawendy pisał starożytny grecki lekarz Teofrast. W odróżnieniu od Egipcjan, którzy namaszczali olejkiem lawendowym głowy, Grecy smarowali nim nogi, aby zapach wznosił się i otulał całe ich ciało. Rzymianie cenili lawendę za jej właściwości lecznicze i antyseptyczne. Pierwsza wzmianka o medycznym wykorzystaniu lawendy pochodzi z zapisków wojskowego lekarza z czasów Nerona. Pedanius Dioskurides zbierał rośliny lecznicze w całym basenie Morza Śródziemnego i opisał je w pięciotomowym dziele De Materia Medica. Lawendę stosowano do odkażania ran, rozrzucano na podłodze dla aromatyzowania powietrza, odkażano pokoje chorych, używano do prania i w ceremoniach religijnych. 

( opactwo cysterskie w Senanque)

De Materia Medica posłużyła jako fundament dla arabskich lekarzy, którzy czytali syryjskie i staroperskie tłumaczenia tego dzieła. Arabowie, którzy zdominowali śródziemnomorską kulturę około siódmego wieku naszej ery, wykorzystywali właściwości lecznicze lawendy i udomowili niektóre jej odmiany w Arabii. W średniowieczu lawenda była używana prawie wyłącznie przez zakonników, gdyż głównie klasztory zachowały znajomość uprawy i wykorzystania właściwości ziół.

W XVI wieku we Francji lawenda została uznana za skuteczną i niezawodną ochronę przed zakażeniem. Królowa Wiktoria była wielką entuzjastką lawendy. W jej czasach była bardzo modna wśród pań. Świeżą lawendę suszono i wsypywano do muślinowych woreczków. Wkładano je następnie do szafy, używano do mycia ścian i mebli. Lawendę wykorzystano do produkcji perfum i potpourri.   Małe muślinowe torebki wykonywano dla młodych kobiet (do noszenia) w nadziei na przyciągnięcie konkurenta. Dziś często zapach lawendy kojarzy nam się ze starszymi paniami :) Ja jakoś za zapachem lawendy nie przepadam, za to na polu lawendowych miałam wrażenie, że jest wyjątkowo aromatycznie i bardzo mi to odpowiadało.  Nietrudno zauważyć i usłyszeć jak wielka jest obfitość owadów na lawendzie.  Pilnie zbierają nektar. Dzięki temu wróciliśmy do domu z miodem lawendowym :)