Melaka w Malezji i jej kuchnia fusion.

Wydawałoby się, że kuchnia „fusion” istnieje od niedawna. Jest modna, a mody nie trawię. Ale kuchnia ta ma w sobie smak i oryginalność, a to lubię. Niewielu wie, że już w piętnastym wieku tworzono kuchnię, która zasługiwała na nazwę „fusion”.

Cofnijmy się do wieku czternastego. Na terenie dzisiejszej Melaki w Malezji żyli morscy cyganie zajmujący się rybołówstwem i uprawą. Niedługo później znalazł się tutaj malajski książę Peramaswara (zdjęcie ze strony klik) wygnany ze swoich ziem na Sumatrze. Polując spotkał kanczyla, najmniejsze zwierzę kopytne na świecie. Drobnemu zwierzątku udało się wystraszyć psy księcia, co ten przyjął za znak i założył w tym miejscu miasto. Nie mogę pojąć logiki rozumowania księcia, niemniej miasto powstało i wkrótce zaczęli do niego ściągać wszyscy, dla których żegluga była sposobem na życie. Persowie, Tamilowie, Arabowie, ludzie z Jawy i okolicznych archipelagów, Chińczycy, Kmerowie, Tajowie czy Birmańczycy szukali zysków z handlu, piractwa lub grabieży. Położenie geograficzne pomiędzy Oceanem Indyjskim, a Morzem Południowochińskim, do tego sprzyjające monsunowe wiatry sprawiły, że Melaka stała się centrum handlowym i kulturowym tyglem.

Dżonki z Chin i Japonii załadowane jedwabiem, porcelaną i srebrem, indonezyjskie statki przywożące wyroby rzemiosła, przyprawy, czy drzewo sandałowe korzystały z północnowschodniego monsunu (zdjęcie ze strony klik). Swe dobra wymieniali w porcie na bliskowschodnie dywany, odzież, biżuterię czy wyroby z żelaza. Gdy monsun zmieniał się na południowozachodni, pozwalał na szybki powrót do domu.
Europejczycy nie mogli przejść obojętnie obok żyły złota w postaci ogromnego strumienia handlu. Najpierw, na początku szesnastego wieku Portugalczycy zaczęli kontrolować cieśninę i port, później schedę po nich przejęli Holendrzy, a po kolejnych 150 latach pojawili się Brytyjczycy. Wszystkie te i poprzednie nacje pozostawiły kulturowe ślady swoich wpływów.

Jednak to Chińczycy okazali się najbardziej wpływowi. Stworzyli społeczność zwaną Peranakan, która do dziś jest jedną z najbardziej oryginalnych w Malezji. Bogaci kupcy osiedlali się w Melace i okolicach, łącząc się z w pary z przedstawicielkami lokalnego społeczeństwa. Mężczyźni zwani Baba i kobiety zwane Nonya stworzyli pierwszą znaną mi kuchnię fusion. Kuchnię, za którą oddałbym duszę. 

Zanim jednak zacznę gotować zapraszam na spacer po dzisiejszej Melace.

Miasto nietrudno obejść, bo jego historyczna część ma około kilometra kwadratowego. Zaczynamy od miejsca zwanego Red Square. Tu znajduje się ratusz, Stadthuys, budynek o grubych ścianach i masywnych drewnianych drzwiach, który przez trzysta lat służył jako biuro władz.

Nieopodal stoi Christ Church, na którego budowę cegły sprowadzono z dalekiej Holandii. Razem z wieżą zegarową Tan Beng Swee sprezentowaną przez bogatą rodzinę Tan, przypominają czasy holenderskiej kolonizacji. By uczcić Diamentowy Jubileusz Królowej Wiktorii wybudowano niewielką fontannę, otoczoną czterema kanczylami przypominającymi pochodzenie Melaki.

Portugalską architekturę reprezentują ruiny fortecy A Famosa. Aby ją zobaczyć trzeba wspiąć się na wzgórze Świętego Pawła. Dodatkowym bonusem jest widok miasta i cieśniny Melaka.

Forteca powstała z materiałów z rozebranych meczetów i grobowców. Przez póltora wieku była świadkiem portugalskiej hegemonii i świetności Melaki. Dziś pamiętają o niej nieliczni turyści oraz ... młode pary chętnie fotografujace się na jej tle. 

Holendrzy, którym w końcu po  ośmiu miesiącach oblężenia i ciężkich walkach udało się w 1641 roku podbić miasto odbudowali je w swoim stylu, a port zaczął funkcjonować na nowo. 

Przechodzimy przez most na rzece Melaka i ... wypatrujemy w wodzie monitor lizard, ogromnego jaszczura, który płynie z prądem. 



Woda wyraźnie przestaje go bawić i decyduje się w końcu na spacer lądem.




My zaś udajemy się do najstarszej hinduskiej świątyni w Malezji - wybudowanej w 1780 roku Śri Poyyatha Vinayagar Moorthi, dedykowanej popularnemu w Malezji słoniowemu bogowi (zdjęcie świątyni ze strony klik). 
Kawałek dalej znajdujemy najstarszy w mieście meczet Masjid Kampung Kling, którego typowa dla Sumatry architektura stała się ulubioną dla meczetów Melaki.

Kolejna świątynia to chińska Cheng Hoon Teng, czyli świątynia Jasnego Obłoku.

Powstała w 1645 roku, jest obecnie jedną z najstarszych Malezji. Fascynującym jest, że świątynie tak różnych wyznań stoją obok siebie nie generując konfliktów religijnych.

Świątyń jest tu co nie miara, ale nas jednak bardziej fascynują mini "firemki" przygotowujące różnego rodzaju potrawy i niewielkie knajpki oferujące tanie, pyszne jedzenie podawane na liściach bananowca.

Idąc dalej trafiamy na największy poza Chinami cmentarz chiński Bukit China. Jest tu kilkanaście tysięcy grobów wybudowanych zgodnie z zasadą feng shui, osłoniętych od złych wiatrów i oferujących piękny widok na okolicę.

Stąd niedaleko do niezwykłej Heeren Street (nazwanej tak przez Holendrów), w oryginale Tun Tan Cheng Lock, której okolica liczy jakieś sześćset lat.

Znajduje się tu perełka w postaci muzeum Baba Nonya Heritage. Zakupiony w 1861 roku przez rodzinę Chan dom, po czterech pokoleniach mieszkańców został zamieniony w muzeum. Pokazuje życie bogatej rodziny kupców na przełomie XIX i XX wieku. Rodzina przedstawia kulturę Peranakan, zaś dom wyposażony jest w szereg oryginalnych przedmiotów z przełomu wieków, meble wysadzane masą perłową, weneckie lustra, bogato zdobione krzesła, podłogi z egzotycznych gatunków drewna.

Fascynujące historie opowiada potomkini rodu, będąca jednocześnie przewodniczką. Skromnie z zewnątrz wyglądający dom w środku oszałamia przepychem, a jego fragmenty zwiedza się na boso, by przetrwały jak najdłużej przez kolejne pokolenia. Niestety wewnątrz nie wolno robić zdjęć, więc na osłodę tylko próbka bogatych ornamentów z przedsionka domu.

Udajemy się jeszcze na chwilę na równoległą Jonkers Street przechodząc przez typową dla Chinatown bramę.

Tu zgromadziły się wszelkiego rodzaju sklepiki i restauracje. My wypatrujemy bibliotekę publiczną, której zasady wskazują na demokratyczny dostęp do książek. Nas zainteresowała oferta dozgonnego członkostwa za kwotę poniżej pięćdziesięciu złotych. Gdybyśmy tylko bywali tu częściej...

Melaka jest miejscem niezwykłym, przepełnionym historią i bardzo autentycznym. Spacerując jej uliczkami czujemy ducha historii sprzed kilku wieków.

Wracamy do kuchni Baba Nonya. Przejęła typowe malajskie przyprawy, jak galangal czy imbir, belacan czyli pastę krewetkową, trawę cytrynową, chili, kurkumę, pastę z tamaryndowca, a z chińskiej tradycji składniki mięsne i rybne oraz sposób ich przygotowania. Choć to dość uproszczona definicja, nie da się w dwóch zdaniach określić czegoś, co powstawało i ewoluowało przez wieki.

Kobiety, żony ówczesnych biznesmenów oddawały się sztuce kulinarnej, a w bogatszych rodzinach zatrudniano pomoce domowe. Powolne przygotowywanie dań pozwalało na spotkania i plotki. Wszelkie sambale, curry, zupy czy inne duszone dania mięsne lub rybne musiały odpocząć przez godzinę lub dwie, by nabrały aromatu. Aby zaś zagęścić sosy stosowano buah keras czyli candlenuts (kemiri), rodzaj orzecha dostępnego w Malezji, dla którego alternatywą może być macadamia lub migdał.

Dziś kuchnia Baba Nyonya cieszy się ogromnym uznaniem. Nam bardzo smakowała w lokalnych knajpkach, a jej smak nie jest łatwo odtworzyć w domu. Kupiliśmy sobie w tym celu książkę kulinarną z przepisami, z nadzieją, że jednak się uda. O naszym eksperymentowaniu przeczytacie jeszcze na blogu.

Na danie malezyjskiej kuchni fusion zapraszam do wpisu TU - KLIK.